مشاهیر و بزرگان کزاز

به گزارش خبرگزاری تابناک مرکزی در این یادداشت تلاش نویسنده بر آن بوده است تا مشاهیر و بزرگان کزاز را معرفی کند. در زیر به معرفی چند نمونه از این افراد می پردازیم:

ابومسلم خراسانی

عبدالرحمن ابن مسلم صاحب الدعوه مشهور به ابومسلم خراسانی از دلیران و آزادی خواهان ایرانی است. کتاب محاسن اصفهان می نویسد :"ابومسلم صاحب الدعوه از رستاق فائق در کنار کرج است" ابن خلکان می نویسد: "ولادت ابومسلم صاحب الدعوه در سال ۱۰۰ هجری قمری در روستای فائق و در قریه ی ماوانه واقع شده است".

فائق آن زمان را امروز کزاز و کرج آن عصر را آستانه و ماوانه را بازانه گویند (یعنی روستای بازنه در کزاز بزرگ و  نزدیک آستانه) و این منطقه در آن عصر جز اصفهان بوده است. ابو مسلم بر ضد بنی امیه قیام کرد و بنی امیه را از میان برداشت و خلافت را به عباسیان منتقل ساخت و به امین آل محمد ملقب شد. ابوجعفر منصور خلیفه ی دوم عباسی که از قدرت ابومسلم بیمناک بود او را با مکر و فریب به مقر خلافت خواند و در سال ۱۳۷ هجری قمری آن مرد دلیر را با نا جوانمردی به قتل رساند.

ابومسلم خراسانی که از پیش در خدمت عباس و ادریس می زیست (جد ابودلف) در کوفه با داعیان عباسی آشنا شد و پس از گریز پسران معقل از زندان به عباسیان پیوست. گفته اند که ابومسلم از کودکی در خاندان "بنی عجل" می زیست و به روایتی از بندگان آنان بود و با فرزندان عیسی بن معقل که گفته اند وی توسط بکیر بن ماهان به عباسیان گرویده بود. همچنین رشد یافت و به مکتب رفت. عیسی بن معقل پیش از آن که به کوفه برده شود ابو مسلم را به نیابت از خود بر املاک و ضیاع خویش گماشت او پس از برداشت محصول و جمع مال به کوفه نزد عیسی آمد که با عاصم بن یونس عجلی برادر زاده ی خود که به جرم تمایل به عباسیان گرفتار شده بود در زندان به سر می برد و ابومسلم در آنجا با دعوت عباسی ارتباط یافت. (صدیق - نامداران اراک - ۲۱)

مرحوم دهگان ذیل عنوان فاتق به موقعیت جغرافیایی و حدود این منطقه و معنی لغوی آن اشاره کرده است و می نویسد: "همین سرزمین مرکز اولیه ابومسلم خراسانی بوده است". ابن خلکان می نویسد: "ولادت ابومسلم صاحب الدعوه در سال ۱۰۰ هجری قمری در روستای فائق و در قریه ی ماوانه واقع شده است".

ابومسلم خراسانی (۷۱۸-۷۵۵ میلادی) یکی از فرماندهان نظامی ایران و رهبر جنبش سیاه‌جامگان بود که توانست با براندازی حکومت بنی امیه، حکومت بنی عباس را پایه گذاری کند. نام اصلی او بهزادان پسر ونداد بود که به توصیه ابراهیم امام، یکی از بزرگان بنی عباس، به عبدالرحمن تغییر نام داد و با حکم وی رهسپار خراسان شد تا رهبری جنبش ضد اموی در این منطقه را بر عهده بگیرد. وی پس از پیروزی بر حاکم خراسان و تسخیر مرو، سپاهی را روانه عراق نمود و توانست در سال ۱۳۲ هجری قمری، مروان، آخرین خلیفه اموی را شکست دهد. با بر تخت نشستن ابوالعباس عبدالله سفاح به عنوان اولین خلیفه عباسی، امارت خراسان به ابومسلم سپرده شد. اما قدرت و نفوذ وی برای خلیفه و اطرافیان او نگران کننده بود. سرانجام، ابومسلم در سال ۱۳۷ هجری قمری، به نحو توطئه آمیزی به دستور منصور، دومین خلیفه عباسی به قتل رسید.

کشته شدن ابومسلم، سرآغاز قیامها و شورشهای متعددی شد که به خونخواهی او شکل گرفت و برخی از آنها سالهای سال، خلفای عباسی را به خود مشغول نموده بود.

ملاعباس کزازی

عالم فرزانه مرحوم آیت الله العظمی ملا عباسعلی کزازی (ره) فرزند محمد در سال های پایانی نیمه نخست سده دوازدهم هجری در روستای کزاز  به دنیا آمد ، سید محمد شفیع جاپلقی از شاگردان ایشان بوده است . در اینکه در چه زمانی به شهر کرمانشاه وارد شده است ، اطلاعی در دست نیست

 شیخ محمود میثمی

مرحوم ملامحمود در سال ۱۲۴۰ ق در روستای «رشان » (یکی از روستاهای کزاز است) به دنیا آمده است .شیخ محمود تا هشت سالگی در کزاز بود و سپس پدرش به «کرهرود» هجرت کرد و پسر را هم با خود به آن جا برد .این که ایشان به شیخ محمود میثمی معروف می باشد به این جهت است که از خاندانی است که نسب آن ها به میثم تمار از صحابه امیر مؤمنان علیه السلام می رسد . به گفته برادر بزرگ شیخ محمود میثمی، شجره نامه نسب آنان نزد عموزادگانشان موجود بوده است .

شیخ محمدرفیع کزازی فرزند عبدالمحمد کزازی

از شاگردان میرزا حبیب الله رشتی می باشد صاحب کتاب بکاء العین در مصائب امام سوم و نیز صاحب رساله دیگری در زمینه اجتهاد است. این عالمی جلیل القدرالقدر در سال ۱۳۰۰ هجری قمری درگذشته  و در نجف اشرف مدفون شده است. ( اعیان الشیعه)

شیخ عباس کزازی

شیخ عباس علی بن محمد کزازی دارای کتابی است که بنام شاه زاده محمد علی میرزا تصنیف کرده و در زمینه مباحث فقفهی است. ( اعیان الشیعه ج ۷)

ملا محمد کزازی

عالمی عامل و فقیهی کامل ، پدرانش از خوانین و متمولین کزاز  بودند خود نیز تا اوایل جوانی در کزاز بهمان آباء و اجداد مشغول امور دنیوی بود تا اینکه محقق قمی (میرزای قمی) صاحب قوانین ، را سفری به کزاز پیش آمد و در آنجا خواهر او را به حباله نکاح درآورد و ملا محمد از برکات انفاس قدسیه مرحوم میرزا مشغول تحصیل علوم دینیه و معارف یقینه شد و سپس به کاشان و نراق مسافرت نموده از محضر درس مرحوم ملا احمد فاضل نراقی بهره مند شد. ایشان واقف بزرگی بوده است. و جد خانواده های غروی ، قدوه ، شریفی ، سنجانی ، نراقی و جوادی  است.

شیخ احمد قاضی

از علمای بزرگ شهر اراک و از مدرسین حوزه علمیه ، فرزند حاج محمد القاضی که اجدادشان در روستای بازانه ی کزاز روحانی بوده اند مرحوم قاضی سالها امام جماعت مسجد قبله بوده و در سال ۱۳۹۸ هجری قمری درگذشته است.

شیخ میرزا حسین شاهرخی کزازی

از شاگردان شیخ احمد قاضی بود و سالها امام جماعت مسجد جامع روستای کزاز بود ، ایشان صاحب کتاب چهل حدیث میباشد که درباره حضرت علی (ع) است و سه جلد کتاب دیگر در زمینه اشعار در مدح مولا علی و مباحث فقهی نوشته اند که متاسفانه هنوز به چاپ نرسیده است . ایشان در سال ۱۳۷۱ شمسی در سن ۹۵ سالگی درگذشت.

حاج ملا اسماعیل فدائی کزازی

شرح حال حاج ملا اسماعیل‏ کزازی برگرفته از روزنامه اطلاعات

او مردی است که حدوداً درسال ۱۱۸۴ هجری قمری در منطقه کزاز دیده به جهان گشوده و در سال ۱۲۶۲ هجری قمری بدرود حیات گفته است. او عالمی آگاه و مجتهدی بزرگ در زمان خودبوده است و علاوه بر حدود ۲۱ جلد اثر دارای اشعار فراوانی است که در نوع خود کم نظیر است. اسامی کتاب‌های او به شرح زیر است: ‏‏

‏۱‌ـ ینابیع البراهین فی تحقیق الحق الیقین‏

‏۲‌ـ الاشعه البدریه فی شرح الجعفریه

‏۳‌ـ الفیوضات القدسیه فی شرح الرساله المجلسیه‏

‏۴‌ـ قره العین الناظره فی شرح کتاب التبصره از علامه مطهر حلی‏

‏۵‌ـ معیار التمییزدر شرح وجیز از علامه ملا محمد باقر مجلسی در رجال‏

‏۶‌ـ صحیفه الشعر در نظم و نثر‏

‏۷‌ـ جنات النعیم در مدح حضرت عبدالعظیم‏

‏۸‌ـ کفایه الطالب در شرح مختصر منتهی السوال و العمل در فقه

‏۹‌ـ القساطیس المستقسطه فی القوانین المستنبطه در علم اصول‏

‏۱۰‌ـ شرح النظام در تاریخ حضرت رسول‏

‏۱۱‌ـ مراحل التحقیق در استواء الطریق‏

‏۱۲‌ـ عوامیه الامامیه‏

‏۱۳‌ـ اناثیه العوامیه

‏۱۴‌ـ کشف الاسرار در رموز اشعار‏

‏۱۵‌ـ عقد اللئالی در اصول و اعتقادات‏

‏۱۶‌ـ منظومه الشک و السهو و الخلل و الجبران‏

‏۱۷‌ـ السئوال و الجواب‏

‏۱۸‌ـ رساله المجلسیه‏

‏۱۹‌ـ رساله الغبن‏

او در عین حالی که در بعضی موارد از کزاز و زیبائی‌های آن سخن می‌گوید ولی در پاره‌ای از اشعارش گویی از مردم آنجا خسته شده و از این که قدر او را نمی‌دانند گلایه دارد. مثل: ‏

‏ وز آنجا کردن آهنگ سپاهان

سخن از رفتن کزاز گفتن ‏

حاج شیخ غلامحسین مخلص الائمه

فرزند حاجی محمد هاشم فرزند حاجی محمد علی کزازی در سال ۱۲۹۶ در اراک به دنیا آمده است ودر سال ۱۳۱۶ خورشیدی در گذشته است در بازار اراک به تجارت قالی مشغول بوده ، شعر نیز میسروده است.

نظام لشگر کزازی

حاج علینقی خان نظان لشگر کزازی رئیس خاندان بیات و فرمانده فوج کزاز در زمان قاجار بود

دکتر میر جلال الدین کزازی

میر جلال الدین کزازی در ۲۸ دی ۱۳۲۷ در کرمانشاه در خانواده‌ای فرهیخته و فرهنگی که بنیان‌گذار آموزش نوین در کرمانشاه است چشم به جهان گشود. خانواده وی اصالتاً اهل روستای کزاز در استان مرکزی بودند و به همین سبب به نام کزازی نامگذاری شدندو در سال ۱۱۸۵ قمری به دنبال فراخوان آقا محمدعلی بهبهانی برای تاسیس حوزه علمیه در کرمانشاه به این شهر آمدند. جلال‌الدین کزازی از همان دوران کودکی به فرهنگ و ادبیات ایران علاقه وافری نشان می‌داد. دوره دبستان را در مدرسه آلیانس کرمانشاه گذرانید و از سالیان دانش آموزی با زبان و ادب فرانسوی آشنایی گرفت. سپس دوره دبیرستان را در مدرسه رازی به فرجام آورد و آنگاه برای ادامه تحصیل در رشته زبان و ادب پارسی به تهران رفت و در دانشکده ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه تهران دوره‌های گوناگون آموزشی را سپری کرد و به سال ۱۳۷۰ به اخذ درجه دکتری در این رشته نائل آمد.

او از سالیان نوجوانی نوشتن و سرودن را آغاز کرده ‌است و در آن سالیان باهفته‌نامه‌های کرمانشاه همکاری داشته و آثار خود را در آنها به چاپ می‌رسانیده‌است. او اینک عضو هیئت علمی در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی است. او افزون بر زبان فرانسوی که از سالیان خردی با آن آشنایی یافته‌است، با زبان‌های اسپانیایی و آلمانی و انگلیسی نیز آشناست و تا کنون ده‌ها کتاب و نزدیک به سیصد مقاله نوشته‌است و در همایش‌ها و بزم‌های علمی و فرهنگی بسیار در ایران و کشورهای دیگر سخنرانی کرده‌است. چندی را نیز در اسپانیا به تدریس ایران‌شناسی و زبان پارسی اشتغال داشته‌است. او گهگاه شعر نیز می‌سراید و نام هنری‌اش در شاعری زُروان است. گفتنی است، وی در سخن گفتن، هرگز واژگان عربی را به کار نمی‌گیرد.

 دکتر ابولفضل کزازی  

استاد دانشگاه

دکتر هوویک میناسیان

نویسنده کتاب تاریخ ارامنه اراک و منطقه کزاز

میثم کزازی

میثم کزازی نویسنده وکارگردان و آهنگساز

فیلم «چه زود عادت می کنیم» به نویسندگی و کارگردانی میثم کزازی برنده بهترین کارگردانی فستیوال ورونای ایتالیا شد.

در مجموعه کلاه قرمزی ۹۴ طراح صحنه بود

بهزاد کزازی

غلامرضا کزازی متولد ۱۳۴۲ تهران، لیسانس نقاشی. وی دبیر رسمی آموزش و پرورش، تدریس انیمیشن، عکاسی، نقاشی و مجسمه سازی از سال ۶۵ و همچنین عضو هیأت مدیره انجمن طراحان خانه سینما بوده است. از جمله فعالیت های وی می توان به: نویسندگی و کارگردانی فیلم انیمیشن «قلب مترسک»، فیلم ویدئویی «تکمچی» به عنوان طراح صحنه و لباس، سریال «در چشم باد» به عنوان طراح صحنه و لباس، فیلم ویدئویی «بچه های ابری» و... اشاره کرد.

و نام بسیاری دیگر از بزرگان که ممکن است از قلم افتاده باشد

نویسنده : حسین شاهرخی