شهردار اردبیل برنامه هایی چون «توسعه اجتماعی» و «شهر انسان محور» را به عنوان سرلوحه اقدامات شهرداری عنوان کرده است.
به گزارش تابناک اردبیل، رشد جمعیت شهری و توسعه روزافزون شهرها باعث ایجاد مشکلات عدیده ای در سطح شهر ها شده است به حدی که هر چند پروژه ها برای آسایش شهروندان طراحی می شوند اما نقش خود شهروند به عنوان یک انسان و یک فرد تاثیرگذار نادیده گرفته می شود.
در این میان کارشناسان معتقدند برنامه ریزی علمی و هوشمندانه جهت طراحی، بهره برداری و مدیریت تسهیلات برای جابه جایی ایمن و کارا و سازگار با محیط زیست برای شهروندان،می تواند این مشکلات را تعدیل نماید.
طبق نظر کارشناسان شهرسازی محدود به توسعه ساختمان و خیابان نیست بلکه نیازمند فرهنگ سازی، تعهد و معنویت است مفاهیمی که هم اکنون در شهرها کم رنگ شده اند.
اولویت توسعه اجتماعی شهر
«حمید لطف اللهیان» در گفت و گو با خبرنگار ما در خصوص ضرورت و اهمیت توسعه اجتماعی در شهر اظهار کرد: تاریخچه تشکیل شهرداری ها در ایران به بیش از یکصد سال پیش برمی گردد و این نهاد با نام بلدیه و بر پایه وظایف خدماتی بنیان گذاشته شد. پس از گذشت چند سال مسوولان وقت به این نتیجه رسیدند که ارائه وظایف خدماتی به تنهایی کافی نیست و وظایف عمرانی نیز باید بر عهده این نهاد گذاشته شود. به مرور زمان مشخص شد که خدمات شهرداریها وابستگی مستقیمی با خدمات فرهنگی و اجتماعی دارد و بدون فعالیت های فرهنگی و اجتماعی ، فعالیت های عمرانی به نتیجه دلخواه نخواهد رسید.
وی گفت: در عصر حاضر و با توسعه کلانشهرها ، دانشمندان و سیاستگزاران شهری به نتیجه رسیده اند که نهاد شهرداری اساسا یک نهاد اجتماعی است و خدمات عمرانی و مانند آن نیز بر پایه نیازهای اجتماعی به شهروندان ارائه می شود.
«انسان محوری» در برنامه های شهرداری
شهردار اردبیل افزود: مثلا در بسیاری از شهرداری های کلانشهرهای دنیا اداره کل سلامت تشکیل شده است چرا که سلامت شهروندان نیز برای شهرداری ها مهم است. پس در دنیای امروز از تعاریف سنتی که شهرداری را یک نهاد صرفا خدماتی تعریف می کرد عبور کرده ایم و در عصر امروز شهرداری ها یک نهاد اجتماعی تعریف شده اند که سایر خدمات اعم از عمرانی ، فرهنگی ، اجتماعی و ورزشی در ذیل آن تعریف می شوند.
لطف اللهیان اظهار کرد: در برطرف کردن برخی از مشکلات و معایب اجتماعی رویکرد واقعی یک رویکرد منطقی همراه با درست اندیشیدن و درست فکر کردن است.
وی افزود: ما در تعریف «شهر انسان محور» تلاشمان بر این است با رفع معایب اجتماعی، آسیب‌ها در این حوزه را به حداقل برسانیم تا بتوانیم با رویکرد پیشگیری از جنس برنامه ریزی، اهدافمان را به خوبی تحقق بخشیده و عینیت بدهیم.
اهمیت انسان محوری
شهردار اردبیل یادآوری کرد: به جای آنکه پس از وقوع تخلفات آسیب‌شناسی‌ها و پیشگیری‌ها به انجام برسد در شهر انسان‌محور اصل بر هویت انسان‌ها و توجه به جایگاه آنها است تا بتوانیم یک ظرفیت و توان بالایی را در پیشبرد اهداف، حرکت‌ها و برنامه‌ریزی‌ها به انجام برسانیم.
لطف‌اللهیان گفت: ما سعی‌مان بر برنامه‌ریزی درست و تعریف دقیق از شهر با حفظ و مراعات اصالت هویتی حقیقی است تا قبل از اینکه برخوردی انجام شود حق و حقوق شهروندان به صورت کامل رعایت شود و زمینه بهره‌گیری از فضاها و ارتباطات بیش از گذشته فراهم آید.
وی با تاکید بر تعاریف جدید در حوزه فعالیت های شهرداری اردبیل گفت: ارائه خدمات عمرانی بخشی از وظایف شهرداری است اما آیا حاصل و محصول این خدمات عمرانی یک شهر انسان محور خواهد بود؟ در شهر انسان محور این انسان است که تعیین کند کدام پروژه لازم است.
وی راه اندازی «مرکز مطالعات شهری اردبیل» برای بررسی و اجرای برنامه های انسان محور و ارزیابی از وضع موجود شهر و نیاز شهروندان را ضروری ذکر کرد.
شهروند عنصر اصلی شهرسازی
هم اکنون کارشناسان حوزه شهرسازی و علوم اجتماعی بر ضرورت اولویت توسعه اجتماعی و مورد توجه قرار دادن شهروند با برنامه «شهر انسان محور تاکید دارند.
«سامان ابی زاده» دکتری شهرسازی گفت: در شهرسازی باید به جنبه های مختلف دقت شود و شهروند به عنوان عنصر اصلی یک شهر فراموش نشود.
وی تاکید کرد: در شهرسازی مدرن طراحان شهری مستلزم هستند ریشه شهر و شهروند را تقویت کنند و بعد معنوی شهرسازی را بیش از پیش در نظر داشته باشند.
وی با بیان این که گاه احساس می شود تعهد شهروندی در مردم ضعیف است، تصریح کرد: مردم باید بیشتر از این ها به فکر حفاظت محیط باشند و اگر دید واقعی را نسبت به مردم داشته باشیم، شهرداری نیز به راحتی می تواند وظایف خود را با مدد از نیروهای مردمی انجام دهد.
رابطه شهر و شهروند
«محمد رحیمی» دانشجوی دکتری جامعه شناسی در این خصوص گفت: انسان امروز هر چند در میان انبوه ارتباطات اجتماعی است اما به دلیل کم رنگ شدن برخی ابعاد معنوی در فضای شهری، احساس تنهایی می کند و در شهر انسان محور باید برنامه های شهرسازی برای پر کردن این خلاء ها طراحی شود ت ارتباط شهر با شهروند تقویت شده و باعث حس تعهد نسبت به شهر شود.
وی در خصوص ارجحیت برنامه ها و جنبه های توسعه شهری اظهار کرد: شهری پایدار است که در آن همه ابعاد توسعه همچون توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در کنار یکدیگر مورد توجه قرار گرفته باشد که متاسفانه گاه مدیران شهری با نگاه پروژه محور و تمرکز بر عمران شهری ابعاد اجتماعی و فرهنگی را نادیده می گیرند در حالی در آینده نتیجه اغماض خود را می بینند.
این جامعه شناس علاوه بر لحاظ کردن جایگاه شهروندان در تعریف پروژه ها و برنامه های شهری، ارائه آموزش و فرهنگسازی به طرق مناسب را باعث بهبود کیفیت زندگی شهری و توسعه مطلوب شهر عنوان کرد.