انجدان - اراک
آیین علم گردانی و چغچغه زنی در روستای انجدان در ماه محرم برگزار می‌شود
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین(ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و مردم استان مرکزی نیز با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و سبقه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند.
آیین‌های سنتی عاشورایی روایت‌گر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است، روایت این عاشقانه از روزهای قبل از محرم شروع می‌شود، از ایامی که همه چیز مهیای عرض ارادتی دیگر است. خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوارها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی تا روستاهای دورافتاده ضجه می‌زنند و در نهایت مردم آماده می‌شوند تا یک بار دیگر مجلس عزایی به پا کرده و عارفانه در سوگ امام سوم خود به سوگ بنشینند.
آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ‌نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است، اما این آیین دارای تفاوت‌ها و ظرایف خاصی است که آن را در هر منطقه از کشور می‌توان دید و استان مرکزی نیز به واسطه قدمت چند هزار ساله برخی مناطق خود، از تنوع آیین‌های عاشورایی برخوردار است.
در محرم اهالی روستای انجدان از توابع شهرستان اراک، علم‌هایی را که نمادی از پرچم حضرت ابوالفضل العباس (ع) است را داخل محله‌های روستا می‌گردانند و به درب منزل بزرگ هر طایفه که می‌رسند از خداوند متعال برای افراد آن طایفه طلب سلامتی و برای گذشتگان آن‌ها هم طلب مغفرت می‌نمایند. در ضمن در مسیر راه شعر معروف محتشم کاشانی در رثای امام حسین(ع) (باز این جه شورش که در خلق عالم است، باز این چه نوحه وچه عزا و چه ماتم است) را می‌خوانند و نهایتاً این علم‌ها را به تکیه‌های روستا جهت مراسم روزهای تاسوعا و عاشورا منتقل می‌کنند.
آیین‌های سنتی عاشورایی روایت‌گر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است، روایت این عاشقانه از روزهای قبل از محرم شروع می‌شود، از ایامی که همه چیز مهیای عرض ارادتی دیگر است. خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوارها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی تا روستاهای دورافتاده ضجه می‌زنند و در نهایت مردم آماده می‌شوند تا یک بار دیگر مجلس عزایی به پا کرده و عارفانه در سوگ امام سوم خود به سوگ بنشینند.
آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ‌نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است، اما این آیین دارای تفاوت‌ها و ظرایف خاصی است که آن را در هر منطقه از کشور می‌توان دید و استان مرکزی نیز به واسطه قدمت چند هزار ساله برخی مناطق خود، از تنوع آیین‌های عاشورایی برخوردار است.
در محرم اهالی روستای انجدان از توابع شهرستان اراک، علم‌هایی را که نمادی از پرچم حضرت ابوالفضل العباس (ع) است را داخل محله‌های روستا می‌گردانند و به درب منزل بزرگ هر طایفه که می‌رسند از خداوند متعال برای افراد آن طایفه طلب سلامتی و برای گذشتگان آن‌ها هم طلب مغفرت می‌نمایند. در ضمن در مسیر راه شعر معروف محتشم کاشانی در رثای امام حسین(ع) (باز این جه شورش که در خلق عالم است، باز این چه نوحه وچه عزا و چه ماتم است) را می‌خوانند و نهایتاً این علم‌ها را به تکیه‌های روستا جهت مراسم روزهای تاسوعا و عاشورا منتقل می‌کنند.
مراسم سنتی چغچغه زنی روستای انجدان اراک
آیین معنوی چغچغه زنی یکی از رسوم مذهبی و برخاسته از فرهنگ بومی مردم روستای انجدان است که در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است. قدمت این آیین کهن به دوره تیموری و صفویه می‌رسد و مردم عزادار این روستا در روزهای نهم و یازدهم محرم آن را اجرا می‌کنند.
برنامه‌های عزاداری در روستای انجدان از روز نهم ماه محرم همراه با آیین چغچغه زنی شروع شده و در روز یازدهم با همین آیین پایان می‌یابد.
چغچغه ابزاری چوبی و خراطی شده است که از به هم خوردن آن ها، آهنگی موزون ایجاد می کند. تاریخچه ی این رسم به زمانی باز می گردد که خبر شهادت امام حسین و یاران ایشان به اهالی روستا می رسد. آن ها از شدت ناراحتی با سنگ بر سر خود زده و برای ایشان عزاداری کردند. در گذر زمان، سنگ ها جای خود را به دو قطعه ی چوبی داد که به جای اینکه بر سر فرود بیاید برهم زده می شد و نوای حزن انگیزی را در روستا طنین انداز می کرد.
در این رسم قدیمی، یک مرشد نوحه‌های خاصی را خوانده و مردم در پاسخ به آن همراه با اشک، چغچغه می‌زنند که البته باید دانست چغچغه یک ابزار چوبی بوده که مردم روستا به جای سینه زنی و زنجیر زنی در این روز، آن را به هم می‌کوبند.
در روزهای مذکور هیات های سوگواری آماده حرکت در کوچه های روستا شده و گروه چغچغه زن در دو صف به طوری که دو طرف کوچه باشند و روبروی هم جلوی هیات حرکت می کنند و پیشاپیش تک خوان که معمولا از سالخوردگان روستا می باشد نوحه خوانی می کند.
گروه از جلوی حسینیه شهدای انجدان حرکت کرده و کوچه به کوچه و محله به محله به سمت حسینیه دیلم آباد حرکت می کند و در مسیر سینه زنی، زنجیرزنی، نوحه خوانی و چغچغه زنی می کنند و همراه با نوای تک خوان چغچغه ها را یک بار خم و جلوی زانو می زنند و یک بار بلند شده و بالای سر به هم می زنند.
3 محله در روستای انجدان وجود دارد که نذری‌ها و دسته‌جات مخصوص به خود را دارند، به این ترتیب که در ظهر روز تاسوعا و عاشورای حسینی هرمحله میزبان نذری1500 تا 2هزار نفر است.
آداب و رسوم مردم اراک, مراسم سنتی چغچغه زنی
محرم در روستای انجدان اراک
در عصر روز تاسوعا تعزیه حضرت عباس (ع) برگزار می‌شود و شبیه خوانان به ذکر مصیبت‌های آن حضرت می‌پردازند و سپس تجمع بزرگی همراه با دسته‌جات سه محله در حسینه دیلم‌آباد این روستا شکل گرفته که همراه با علم و کتل به عزاداری پرداخته و در میدان این حسینه به گردش درمی‌آید.
صبح روز عاشورا هم در هر محله عزاداران در کنار اسب ذوالجناح، سنج و دهل می‌زنند و مردم را برای عزاداری دعوت کرده و سپس به محلات دیگر پیوسته و در گروه بزرگ ۳ تا ۴ هزار نفری در محلی به نام باغ حاج آقا سعید گرد هم آمده و به سینه‌زنی و زنجیرزنی می‌پردازند.
چغچغه ابزاری چوبی و خراطی شده است که از به هم خوردن آن ها، آهنگی موزون ایجاد می کند. تاریخچه ی این رسم به زمانی باز می گردد که خبر شهادت امام حسین و یاران ایشان به اهالی روستا می رسد. آن ها از شدت ناراحتی با سنگ بر سر خود زده و برای ایشان عزاداری کردند. در گذر زمان، سنگ ها جای خود را به دو قطعه ی چوبی داد که به جای اینکه بر سر فرود بیاید برهم زده می شد و نوای حزن انگیزی را در روستا طنین انداز می کرد.
در این رسم قدیمی، یک مرشد نوحه‌های خاصی را خوانده و مردم در پاسخ به آن همراه با اشک، چغچغه می‌زنند که البته باید دانست چغچغه یک ابزار چوبی بوده که مردم روستا به جای سینه زنی و زنجیر زنی در این روز، آن را به هم می‌کوبند.
در روزهای مذکور هیات های سوگواری آماده حرکت در کوچه های روستا شده و گروه چغچغه زن در دو صف به طوری که دو طرف کوچه باشند و روبروی هم جلوی هیات حرکت می کنند و پیشاپیش تک خوان که معمولا از سالخوردگان روستا می باشد نوحه خوانی می کند.
گروه از جلوی حسینیه شهدای انجدان حرکت کرده و کوچه به کوچه و محله به محله به سمت حسینیه دیلم آباد حرکت می کند و در مسیر سینه زنی، زنجیرزنی، نوحه خوانی و چغچغه زنی می کنند و همراه با نوای تک خوان چغچغه ها را یک بار خم و جلوی زانو می زنند و یک بار بلند شده و بالای سر به هم می زنند.
3 محله در روستای انجدان وجود دارد که نذری‌ها و دسته‌جات مخصوص به خود را دارند، به این ترتیب که در ظهر روز تاسوعا و عاشورای حسینی هرمحله میزبان نذری1500 تا 2هزار نفر است.
آداب و رسوم مردم اراک, مراسم سنتی چغچغه زنی
محرم در روستای انجدان اراک
در عصر روز تاسوعا تعزیه حضرت عباس (ع) برگزار می‌شود و شبیه خوانان به ذکر مصیبت‌های آن حضرت می‌پردازند و سپس تجمع بزرگی همراه با دسته‌جات سه محله در حسینه دیلم‌آباد این روستا شکل گرفته که همراه با علم و کتل به عزاداری پرداخته و در میدان این حسینه به گردش درمی‌آید.
صبح روز عاشورا هم در هر محله عزاداران در کنار اسب ذوالجناح، سنج و دهل می‌زنند و مردم را برای عزاداری دعوت کرده و سپس به محلات دیگر پیوسته و در گروه بزرگ ۳ تا ۴ هزار نفری در محلی به نام باغ حاج آقا سعید گرد هم آمده و به سینه‌زنی و زنجیرزنی می‌پردازند.
