اسلامی کردن فضای دانشگاهی؛ اصلی‌ترین پایه تمدن اسلامی

یکی از اصلی‌ترین پایه‌های بنیانگذاری تمدن اسلامی، اسلامی کردن فضای علمی و دانشگاهی کشور است. رهبر انقلاب معتقدند که غربی‌ها امروزه منطقه ممنوعه‌ای در زمینه علوم انسانی به وجود آورده‌اند و می‌فرمایند که چند تا فکرِ مثلاً دارای اقتدار علمی در یک نقطه‌ای از دنیا به نتیجه‌ای رسیده‌اند که این بدان معنا نیست که هر آنچه که آنها فهمیده‌اند، درست است.

هدف اصلی از اسلامی کردن دانشگاه ها که مبنای آن اسلامی کردن علوم است، مقابله تمدن اسلامی با تمدن سکولار غرب است. متأسفانه چند قرنی است که تمدن اسلامی رو به افول گذاشته است و ریشه آن را می توان در دور شدن جوامع اسلامی از علم و فرهنگ اصیل اسلامی خود پیدا کرد. جامعه ی غربی که تا قبل از انقلاب صنعتی خود در قرن شانزدهم میلادی دارای تمدنی نبود و اگر هم بوده تمدنی عقب مانده و بی فرهنگ و علم ستیز بوده است حال داعیه داشتن تمدنی را به سینه می زند که همان طور که آگاهید هیچ نشانی از آثار الهی و ماورایی در آن یافت نمی‌شود و اصالت را جهان ماده و محوریت را انسان و لذت های حیوانی قرار داده اند که نه تنها با دین کامل اسلام بلکه با سایر ادیان الهی نیز در تضاد و تناقض اند و به طور کلی تمدنی بدور از دیانت را ایجاد کرده اند. جهت پی بردن به یکی از شاخصه های تمدن اسلامی و برتری آن نسبت به تمدن غربی شما را به کتاب «فرهنگ اسلام در اروپا» نوشته «زیگرید هونکه» ارجاع می دهیم، نویسنده در این کتاب به بررسی علم پزشکی در تمدن اسلامی و غربی در قرون اخیر پرداخته است که می‌تواند جالب توجه باشد.

متأسفانه به دلیل کم کاری جوامع اسلامی و اندیشمندان و متفکران و مهم تر از آن زمامداران این جوامع، تفکر غربی به بطور محسوسی در ممالک اسلامی ریشه دوانیده است.

استقرار تمدن اسلامی مستلزم شناخت مبانی دین، استنباط مبانی جزئی از کلی و پی بردن به رابطه ی مبانی با دستاوردهای مؤثر در زندگی است. رهبر معظم انقلاب که همواره با درایت خود راه را به ما نشان داده اند در سالیان گذشته تأکید فراوانی بر این موضوع داشته اند. ایشان از ما توقع دارند که راه جدیدی باز کنیم و راه جدید را این می دانند که یک ملتی با دارا بودن ابزار علمی و اقتدار علمی که همه چیز دیگر را به دنبال خودش می آورد انگیزه های الهی، ارزش های الهی و اخلاق الهی را در دنیا علم کند و پرچمش را برافرازد، که در این مسیر تأکیدات ایشان بر پیشبرد گفتمان پیشرفت علمی به همین دلیل است.

مسلماً یکی از اصلی ترین پایه های بنیانگذاری تمدن اسلامی، اسلامی کردن علوم و به دنبال آن اسلامی کردن فضای علمی و دانشگاهی کشور است. رهبر انقلاب معتقدند که غربی ها امروزه منطقه ممنوعه ای در زمینه علوم انسانی به وجود آورده اند و می فرمایند که چند تا فکرِ مثلاً دارای اقتدار علمی در یک نقطه ای از دنیا به نتیجه ای رسیده اند که این بدان معنا نیست که هر آنچه که آنها فهمیده اند درست است.

ایشان دلباختگی در برابر این علوم را غلط و بد می دانند و گرفتن پایه های یک علم از یک مجموعه خارج از محدوده مورد قبول اسلام را به معنای قبول نتایج آن نمی داند و تلفیق بین تمدن اسلامی و غربی را تا جایی جایز می شمارند که به معنای مجذوب شدن، دلباخته شدن و مغلوب شدن در مقابل آنها نباشد و می فرمایند که اساتید و دانشجویان ما نباید تعاریف علمی را قطعی و لم یزال بدانند. ایشان راه را بر توجه ما به مبانی خودمان در تاریخ، فلسفه، فلسفه دینی، هنر، ادبیات و بسیاری از علوم انسانی دیگر می داند و اعلام می کند که مواد علمی در فرهنگ، میراث علمی و فرهنگی و دینی خود ما وجود دارد و از ما ایجاد یک بنای مستقل را در خواست می کنند.

امیدواریم که بتوانیم در راستای برقراری تمدن اسلامی با لبیک گفتن به منویات رهبر معظم انقلاب هر آنچه که در توان داریم را به میدان عمل بیاوریم و در این راه قدمی در دانشگاه های خود برداریم و گفتمان پیشرفت علمی و تولید علم را در این مسیر جدی بگیریم.